Cykl “neurologia ma znaczenie”. ADHD u dorosłych - podejrzewam u siebie ADHD, i co dalej?
ADHD nie dotyczy tylko dzieci. Jest to specyficzna budowa mózgu, która wpływa na funkcjonowanie człowieka przez całe jego życie. Chociaż objawy mogą zmieniać się z wiekiem, ADHD nie znika samoistnie. Objawy u dorosłych mogą być mniej widoczne, ponieważ dorośli uczą się lepszych strategii radzenia sobie z kłopotami. Jednak ADHD nadal może utrudniać im codzienne życie w następujących obszarach:
satysfakcjonujące funkcjonowanie w pracy,
bycie w relacjach,
stabilność emocjonalną,
zarządzanie codziennymi obowiązkami,
panowanie nad finansami.
ADHD to towarzysz na całe życie, dlatego ważne jest, by dorośli, którzy nie zostali zdiagnozowani w dzieciństwie (w Polsce to większość dorosłych), uzyskali odpowiednią pomoc i leczenie (np. farmakoterapię, psychoterapię, techniki zarządzania czasem itp.).
Russell A. Barkley, jeden z czołowych specjalistów w dziedzinie ADHD, zauważył, że osoby dorosłe z ADHD, które nie otrzymały pomocy w dzieciństwie, mogą rozwijać wtórne problemy emocjonalne, takie jak depresja, lęki czy problemy z samooceną, wynikające z trudności w radzeniu sobie z objawami ADHD przez całe życie.
Jeśli zastanawiasz się czy masz ADHD, bo zauważasz u siebie kłopoty z:
koncentracją,
łatwym rozpraszaniem się,
niecierpliwością,
organizacją i planowaniem,
rozwiązywaniem problemów,
kontrolą emocji - wybuchy emocjonalne, zalew intensywnymi uczuciami nad którymi trudno zapanować, duży stres, rozbiegane myśli i napięcie w ciele.
to czytaj dalej, bo ten tekst może pomóc Ci:
zrozumieć, które objawy wynikają z budowy mózgu ADHD,
ustalić czy potrzebujesz profesjonalnej diagnozy.
🔔 Pamiętaj, że jedynie profesjonalna diagnoza może potwierdzić ADHD.
❌ Jedna, 20-minutowa wizyta podczas której otrzymasz potwierdzenie, że masz ADHD powinna wzbudzić wiele wątpliwości – nie jest to profesjonalna diagnoza. W takiej sytuacji należy znaleźć innego diagnostę, który poważnie traktuje swoją pracę i poświęci Ci więcej czasu i zaangażowania.
🔬Profesjonalna diagnostyka ADHD u dorosłych (min. 3 spotkania diagnostyczne) jest procesem na który składają się m.in.:
szczegółowy wywiad kliniczny z pacjentem, a także informacje od rodziny czy partnerów,
testy i kwestionariusze diagnostyczne, skale oceny, obserwacje,
diagnoza różnicowa,
testy neuropsychologiczne.
✏️ Poniżej znajdziesz listę 91 objawów stworzoną przez dr Russella A. Barkley’a i jego zespół. Jest to wynik ich wieloletniej pracy klinicznej i badań nad ADHD.
💡 Jeśli uzyskasz wynik wskazujący na występowanie ponad 50% objawów to warto skonsultować się z profesjonalistą: psychologiem lub psychiatrą w celu przeprowadzenia profesjonalnej diagnozy ADHD.
Trudności w tolerowaniu czekania; niecierpliwość.
Podejmowanie decyzji pod wpływem impulsu.
Niemożność powstrzymania swoich reakcji lub odpowiedzi na wydarzenia lub innych ludzi.
Trudności w zatrzymaniu swoich działań lub zachowań, gdy powinno się to zrobić.
Trudności w zmianie swojego zachowania po otrzymaniu informacji zwrotnej o jego niewłaściwości.
Łatwe rozpraszanie się przez nieistotne myśli, gdy trzeba się na czymś skupić.
Skłonność do marzeń, gdy sytuacja wymaga koncentracji.
Odkładanie rzeczy na ostatnią chwilę.
Nerwowe komentarze do innych.
Skłonność do skracania swojej pracy i nie wykonywania wszystkich obowiązków.
Skłonność do kończenia pracy wcześniej, gdy jest nudna lub trudna.
Trudność w odraczaniu gratyfikacji, np. wstrzymaniu się od robienia rzeczy, dających natychmiastową satysfakcję, aby pracować nad długofalowym celem.
Skłonność do robienia rzeczy bez zastanawiania się nad konsekwencjami.
Zmienianie planów w ostatniej chwili pod wpływem kaprysu lub impulsu.
Rozpoczynanie zadania bez dokładnego przeczytania lub wysłuchania instrukcji.
Słabe poczucie czasu.
Marnowanie lub złe zarządzanie czasem.
Nieuwzględnianie przeszłych ważnych wydarzeń lub osobistych doświadczeń przed reakcją na sytuacje.
“Nie myślę o przyszłości tak, jak inni w moim wieku.”
Brak przygotowania do pracy lub powierzonych zadań.
Niedotrzymywanie terminów.
Trudności w planowaniu z wyprzedzeniem lub przygotowywaniu się na nadchodzące wydarzenia.
Zapominanie o rzeczach, które mam do zrobienia.
Trudności w rozwiązywaniu prostych obliczeń matematycznych.
Trudności w rozumieniu tego, co czytam; muszę wielokrotnie czytać materiał, by zrozumieć jego sens.
Nie mogę sobie przypomnieć, czego wcześniej słuchałem lub czytałem.
Nie mogę osiągnąć celów, które sobie wyznaczam.
Spóźniam się do pracy lub na zaplanowane spotkania.
Trudności w organizowaniu moich myśli lub myśleniu jasno.
Bywam nieświadoma/y rzeczy, które mówię lub robię.
Nie mogę utrzymać w pamięci rzeczy, które muszę zrobić.
Mam trudności z byciem obiektywnym wobec rzeczy, które mnie dotyczą.
Trudności w przyjęciu perspektywy innych osób na problem lub sytuację.
Trudności w pamiętaniu o głównym celu moich działań.
Zapominam, co chciałem powiedzieć, gdy rozmawiam z innymi.
Gdy pokazuje mi się coś skomplikowanego do zrobienia, nie mogę zapamiętać informacji, aby to zrobić lub wykonać poprawnie.
Nieprzywiązywanie wagi do szczegółów w swojej pracy.
Trudności w śledzeniu kilku działań jednocześnie.
Nie mogę wykonać rzeczy, chyba że istnieje natychmiastowy termin.
Nienawidzę pracy lub szkoły.
Mam trudności w oszacowaniu, ile czasu zajmie mi zrobienie czegoś lub dotarcie gdzieś.
Trudności z motywowaniem się do rozpoczęcia pracy.
Łatwo się denerwuję lub staje się zdenerwowany.
Łatwo się frustruję.
Nadmierne reagowanie emocjonalnie.
Trudności w motywowaniu się do wytrwania w pracy i jej ukończenia.
Nie mogę wytrwać przy rzeczach, które mnie nie interesują.
Nie wkładam w swoja pracę tyle wysiłku, ile powinienem lub ile potrafią to zrobić inni.
Trudności w pozostaniu czujnym lub uważnym w nudnych sytuacjach.
Łatwo ekscytuję się aktywnościami, które dzieją się wokół mnie.
Nie mam motywacji do przygotowania się z wyprzedzeniem na rzeczy, które wiem, że muszę zrobić.
Nie mogę utrzymać koncentracji na czytaniu, dokumentach, wykładach lub pracy.
Łatwo się nudzę.
Inni mówią mi, że jestem leniwy/a lub nieumotywowany/a.
Muszę polegać na innych, aby pomogli mi dokończyć pracę.
Muszę mieć natychmiastową gratyfikację, aby coś zakończyć.
Trudności w dokończeniu jednej rzeczy przed rozpoczęciem nowej.
Trudności w powstrzymaniu się od impulsu do zrobienia czegoś zabawnego lub bardziej interesującego, gdy mam pracować.
Nie mogę utrzymać przyjaźni ani bliskich relacji tak długo, jak inni.
Brak stałości w jakości lub ilości mojej pracy.
Nie martwię się o przyszłe wydarzenia tak bardzo, jak inni.
Nie myślę o rzeczach, ani nie rozmawiam ze sobą przed zrobieniem czegoś.
Bez nadzoru lub częstych instrukcj nie jestem w stanie pracować tak dobrze jak inni.
Trudności w robieniu tego, co sobie postanowię.
Słaba realizacja obietnic lub zobowiązań wobec innych.
Brak samodyscypliny.
Trudności w używaniu zimnej logiki w sytuacjach problemowych lub pod stresem.
Trudności w przestrzeganiu zasad w danej sytuacji.
Niezbyt elastyczny w podejściu do sytuacji; zbyt sztywny w stosowaniu lubianych przez siebie sposobów.
Trudności w organizowaniu moich myśli.
Trudności w powiedzeniu tego, co chcę powiedzieć.
Nie jestem w stanie wymyślić ani zaproponować tylu rozwiązań problemów, co inni.
Często brakuje mi słów, gdy chcę coś wyjaśnić innym.
Trudności w zapisywaniu moich myśli tak dobrze lub szybko, jak inni.
Czuję, że nie jestem tak kreatywny ani wynalazczy jak inni na moim poziomie inteligencji.
Przy próbie osiągnięcia celów lub zadań, okazuje się, że nie mogę wymyślić tylu sposobów, jak inni.
Trudności w nauce nowych lub skomplikowanych aktywności tak dobrze jak inni.
Trudności w wyjaśnianiu rzeczy we właściwej kolejności.
Nie mogę dojść do sedna moich wyjaśnień tak szybko jak inni.
Trudności w robieniu rzeczy w odpowiedniej kolejności.
Nie mogę „myśleć na bieżąco” lub reagować tak skutecznie jak inni na nieoczekiwane wydarzenia.
Niezręczność; nie jestem tak skoordynowany w moich ruchach jak inni.
Nieczytelne lub niechlujne pismo ręczne.
Trudności w organizowaniu lub wykonywaniu mojej pracy zgodnie z jej priorytetami; nie potrafię „priorytetyzować” dobrze.
Wolniejsze reagowanie na nieoczekiwane wydarzenia.
Błaznowanie, rozśmieszanie innych lub beztroskie zachowanie w sytuacjach wymagających powagi.
W porównaniu do innych mam trudności w zapamiętywaniu rzeczy, które robiłem/am lub miejsc, w których byłem/am.
Skłonność do wypadków.
Skłonność do jazdy samochodowej z nadmierną prędkością.
Trudności w zarządzaniu moimi pieniędzmi lub kartami kredytowymi.
Mam mniejsze zdolności przypomnienia sobie wydarzeń z dzieciństwa w porównaniu do innych.
